امروزه کسب و کارهای ایرانی، با مشکلات فراوانی روبرو هستند. کاهش بودجه عمرانی و پروژه ای، تحریم ها، افزایش ریسک های شناخته شده و ناشناخته، رقبای جوان استارت آپی، عدم سیستم سازی و تحول دیجیتال در کسب و کارها، تغییرات فراوان محیط کسب و کار، افزایش هزینه های مستقیم و غیرمستقیم کسب و کار، تورم افسار گسیخته، کاهش انگیزه مدیریت و کارکنان و کاهش ارزش های اخلاقی، همه و همه از عوامل شکست کسب و کارهای ایرانی هستند.
در این شرایط نیاز به بکارگیری راهکارهای نوآورانه و متفاوت در کسب و کار، امری حیاتی است. یکی از این راه کارهای متفاوت جهت جلوگیری از شکست کسب و کارها، بکارگیری استاندارد BABOK است.
استاندارد BABOK چیست؟
BABOK، مخفف شده عبارت Business Analysis Body of Knowledge به معنای پیکره دانش آنالیز یا تجزیه و تحلیل کسب و کار می باشد. این پیکره که به اختصار، استاندارد BABOK نام دارد، 6 حوزه دانش کلیدی را جهت مدیریت چالش ها و ریسک های کسب و کار، مدیریت فرصت ها و تهدیدات کسب و کار، پاسخگوئی به تغییرات مورد نیاز در ساختار، فرایند، روش اجرا، سیستم ها،فناوری اطلاعات، پاسخگوئی به الزامات قانونی، سیستم سازی کسب و کار، هوشمندی کسب و کار و در نهایت جلوگیری از شکست کسب و کار و یا تداوم کسب و کار پیشنهاد می نماید.
این 6 حوزه دانشی که با توجه به شکل 1 با هم در ارتباطند، عبارتند از:
- برنامه ریزی و پایش فرایندهای تحلیل کسب و کار
- استخراج الزامات و تعاملات
- مدیریت چرخه حیات الزامات
- آنالیز استراتژی
- آنالیز الزامات و تعریف طراحی
- ارزیابی راه کار
نقش تحلیل گر کسب و کار
استاندارد BABOK، پیشنهاد می نماید تا نقش جدیدی به نام تحلیل گر کسب و کار یا Business Analyst که به اختصار BA نام دارد، در کسب و کار ایجاد شود. این نقش می تواند توسط یک فرد و یا یک تیم اجرا شود. این نقش، که یکی از جدیدترین نقش های مدیریتی است و با استقبال انواع سازمان ها و کسب و کارها (پروژه ای، عملیاتی، تولیدی، خدماتی، استارت آپی) روبرو شده است ، وظیفه شناسائی الزامات و همچنین نیازمندیهای واقعی مشتریان و ذینفعان کسب و کار را برعهده دارد. هدف BA، نیز ایجاد تغییر در کسب و کار از طریق ارائه راه کارهای اجرائی در قالب یک تغییر در کسب و کار برای رساندن از وضع موجود به وضع مطلوب در آن کسب و کار است.
وضع مطلوبی که در آن ارزش بیشتری برای ذی نفعان آن کسب و کار (سرمایه گذاران؛ سهامداران، هیات مدیره، مدیرعامل،مدیران اجرائی، کارمندان، مشتریان و کاربران) حاصل شود. این ارزش بیشتر می تواند در قالب سود بیشتر، هزینه کمتر، رضایتمندی بیشتر، چابکی و یا سایر عوامل بدست آید. نقش هائی که معمولاً با عنوان تحلیل گر کسب و کار، در دنیای حرفه ای وجود دارد نیز عبارتند از:
شایستگی های اساسی تحلیل گر کسب و کار
BABOK (نسخه 3)، 6 دسته شایستگی اساسی را برای یک تحلیگر کسب و کار معرفی می نماید. این 6 دسته عبارتد از:
- فکر تحلیلی و مهارت حل مسئله
- خصوصیات رفتاری
- دانش کسب و کار
- مهارت های ارتباطی
- مهارت های تعامل
- ابزارها و تکنولوژی
BABOK نسخه سوم، در هر یک از حوزه های مهارتی 6 گانه بالا نیز، شایستگی های اختصاصی جداگانه ای را پیشنهاد داده است که در تصویر زیر بیان شده است.
دکتر محمد احمدزاده
دکتری مدیریت تکنولوژی از دانشگاه تهران
مدرس و مشاور مديريت كسب و كار،
مديريت چابك و مديريت پروژه
وب سایت شخصی