اخبار مربوط به شیوع کووید-۱۹ به سرعت در حال تغییر است- و مردم سعی دارند در مورد همه چیز، از این که آیا باید برنامه تعطیلاتشان را کنسل کنند یا خیر تا این که چطور میتوانند به بهترین شکل از خود و جوامعشان محافظت کنند، تصمیمگیری کنند. چند دلیل روانی وجود دارد که نشان میدهد چرا در حال حاضر ممکن است تصمیمگیری برای شما سخت باشد.
اول، یک خطر نوظهور وجود دارد ؛
این بیماری، واقعی است. مردم در سرتاسر دنیا به خاطر این بیماری جان خود را از دست میدهند و آنقدر سریع در حال گسترش است که هر روز خبرهای تازهای به گوش میرسد. انسانها به دقت به خطرات توجه میکنند و در نتیجه، این داستان تمام توجه ما را به خود معطوف کرده، تا حدی که خطراتی مثل تغییرات آب و هوایی تا این حد توجه ما را به خود جلب نمیکند.
دوم، عدم قطعیت بسیار زیادی در مورد انتشار این ویروس وجود دارد ؛
چه تعداد از مردم به آن مبتلا هستند، این ویروس با چه سرعتی در سرتاسر جوامع حرکت میکند، نهایتا چه تعدادی از مردم به آن مبتلا خواهند شد. وقتی پای پیشبینی آینده به میان میآید، روندهای طولی را به خوبی متوجه میشویم. اما نمیتوانیم روندهایی که شامل رشد سریع میشوند (مانند یک عملکرد تصاعدی) را درک کنیم. قبل از پیک یک ویروس، موارد معدودی وجود دارند اما این تعداد میتوانند به سرعت افزایش پیدا کنند. این عدم قطعیتی که برای مردم به وجود میآید، توجه ما را بیشتر و بیشتر به آن جلب میکند.
سوم، مردم کنترل بسیار کمی بر انتشار این ویروس دارند؛
ما میتوانیم در کارهایی مثل شستن دستها، خودداری از دست زدن به صورتمان، و رعایت فاصلهی اجتماعی سهیم باشیم، اما جنبههای متعددی از این شرایط وجود دارند که از کنترل ما خارجند. مردم دوست ندارند در شرایطی قرار بگیرند که هیچ کنترلی بر آن ندارند؛ این موجب اضطراب بیشتر و همچنین میل به انجام دادن کارهایی برای به دست آوردن مجدد کنترل میشود.
در نهایت، تمام تلاشها برای کنترل شیوع این ویروس اساسا با پیشگیری مرتبط است؛
و اگر این تلاشها موفقیتآمیز باشند، بعضی از مردم بیمار نخواهند شد. متاسفانه در صورتی که آن مقیاسها اندازهگیری نشوند، نمیتوانیم به شرایط کنترل برسیم. در نتیجه، نمیتوان فهمید که کدام اقدامات و برنامهها بر رهایی از این بیماری موثر است.
تمام این چهار عامل، بر رفتار و تصمیمات ما تاثیرگذارند. خطر، عدم قطعیت، و اضطراب ما را به اتخاذ تصمیمات کوتهبینانه سوق میدهند.
افزایش اطلاعات و استرس
مثلا عدم قطعیت موجب میشود که شدیدا به دنبال کسب اطلاعات بیشتر باشیم بنابراین تعداد زیادی از مردم، زمان بسیاری را به جستجوی اخبار جدید در رابطه با ویروس کرونا و شیوع آن اختصاص میدهند. آگاه بودن و مطلع شدن خوب است اما میدانیم که توجه به اخبار منفی، موجب استرس و سردرگمی میشود.
همچنین عدم وجود کنترل باعث میشود مردم به دنبال اقداماتی باشند که به آنها حس کنترل بیشتری میدهد. این در مراحل اولیه به شکل خریدن مواد ضد عفونی کننده دست و پدهای الکلی پدیدار میشود. این نوع خریدها معنادارند، زیرا میتوانند برای ضد عفونی کردن افراد و سطوحی که ممکن است منجر به انتشار ویروس شوند مورد استفاده قرار گیرند.
اما پس از کم شدن این کالاها در فروشگاهها، مردم هنوز احساس میکنند که نیاز به داشتن کنترل دارند، بنابراین دوباره به دستمالهای توالت، حولههای کاغذی، و آبهای بستهبندی شده هجوم میآورند – خریدهایی که معنای نسبتا کمتری دارند (و قطعا متخصصان، چنین خریدهایی را توصیه نکردهاند). اما این خریدها این احساس را در عدهای از مردم ایجاد میکنند که دارند کار مفیدی انجام میدهند که این ممکن است به طور موقت اضطرابشان را کاهش دهد.
سرعت عمل همیشه خوب نیست
بعضی از مردم در مواجهه با اضطراب، تصمیمات سریعی نیز در مورد داراییهایشان اتخاذ میکنند. همزمان با پایین آمدن ۲۰ درصدی شاخصهای اصلی بازار بورس در چند هفتهی نخست ماه مارس، بسیاری از مردم وسوسه میشوند سهامشان را بفروشند (و خیلی از آنها این کار را کردهاند). اما این یک ضرر کاغذی در موقعیت کنونی است که احتمالا در آینده (با توجه به شیوهی عملکرد بازارهای بورس در گذشته) باز خواهد گشت. مردم میخواهند سریع وارد عمل شوند – حتی وقتی که هیچ کاری نکردن عاقلانهتر است.
پس شما در مواجهه با این عوامل روانی چطور میتوانید خوب تصمیمگیری کنید؟ بهترین راه برای مقاومت در برابر اقدامات گمراهکننده این است که آرامشتان را حفظ کنید. ترس و وحشت باعث میشود مردم همین حالا بخواهند برای دوری از خطر کاری انجام دهند اما اکثر این اقداماتی که احتمالا انجام میشوند، در مواجهه با یک بیماری همهگیر بالقوه، عاقلانه و محتاطانه نخواهد بود.
با حفظ آرامشتان میتوانید از اطلاعات و دادهها استفاده کنید
شما با حفظ آرامشتان میتوانید از اطلاعات و دادهها استفاده کنید تا به یک استدلال چارهجویانه برسید – آنچه که کیت استانوویچ و ریچارد وست در رویکرد سیستمهای دوگانهشان برای ذهن، «سیستم ۲» مینامند- تا بر نتیجهگیریهایتان تاثیر بگذارید.
هم اکنون در آنجا اطلاعات بسیار زیادی در مورد این ویروس و چگونگی واکنش نشان دادن به آن وجود دارند. قبل از این که تصمیمات فردی و شغلی مهمی را اتخاذ کنید، زمانی را به خواندن و تحلیل کردن آن اختصاص دهید. اقدامات بسیاری وجود دارند که مردم باید طی چند هفته و چند ماه آتی انجام دهند اما تصمیمگیری برای دست به کار شدن باید بر اساس بررسی تمام جوانب، تفکر منطقی در مورد دادهها، و بحث و گفتگو با متخصصان باشد، نه صرفا در واکنش به یک تیتر خبری یا یک توئیت!
منظر دادهای تکمیلی باشید
همین حالت برای موقعیتهایی که در آنها هیچ اقدامی نباید انجام شود، نیز صدق میکند. در چنین موقعیتهایی بهتر است که هیچ واکنشی انجام ندهید و منتظر دادههای بیشتری بمانید. «سیستم ۱» که استانوویچ و وست مطرح میکنند، یک سیستم استدلالی سریع و شهودی است که به وضعیت انگیزشی فعلی شما پاسخ میدهد. قضاوتهای سریع معمولا نسبت به اقدام کردن، سوگیری و غرضورزی دارند بنابراین باید آرامش خودتان را حفظ کنید تا مطمئن شوید که واقعا نیاز به واکنشهای سریع وجود دارد.
نکتهی اصلی این است که در زمانهایی که یک بحران واقعی با گسترش (نسبتا) کند وجود دارد، مانند یک بیماری همهگیر، بهترین کار این است که در هنگام تصمیمگیری به جای این که طبق احساسات اقدام کنید، آرامش خود را حفظ کنید و عجله نکنید. ممکن است آن اقدامات سریع تا حدی بتوانند اضطرابتان را در کوتاه مدت کاهش دهند اما احتمالا به جای حل مشکل، باعث ایجاد مشکلات دیگری نیز برای شما خواهند شد.
آرت مارکمن، استاد روانشناسی و بازاریابی در دانشگاه تگزاس است. او بیش از ۱۵۰ مقاله دانشگاهی با موضوعاتی همچون استدلال منطقی، تصمیمگیری، و انگیزش و کتابی با عنوان «مغزتان را به کار بیندازید: با استفاده از علوم شناختی کار پیدا کنید، آن را به خوبی انجام دهید، و حرفهتان را ارتقا دهید» نوشته است.
منبع : نشر نوین
