بازیهای جدی; تحول سازمانی از طریق یادگیری

آقای دکتر خاک ره معاون دکترای مدیریت منابع انسانی از ژاپن ،دارای سابقه مدیریت منابع انسانی شرکت ایرانسل و مدرس رسمی بازیهای جدی ( serious game ) از شرکت لگو (LEGO) میباشند و چند سالی از در زمینه برگزاری کارگاههای بازیهای جدی با رویکرد تحول سازمانی فعالیت می نمایند

آقای دکتر خاک ره یکی از اصطلاحات جالبی که اخیرا شنیده ام موضوع بازیهای جدی یا serious play  است و بنده برای اولین بار از طریق لینکدین شما با این موضوع آشنا شدم تاریخچه این روش به کجا باز می گردد و از کی وارد برنامه های سازمانها  شده است؟

اواسط دهه 90 میلادی توسط جوهان راس و بارت ویکتور. چند سالی طول کشید تا قوام پیدا کند ولی از اوایل قرن 21 عملا وارد سازمانها شد.

شما مربی رسمی شرکت لگو هستید ، آیا لگو تنها شرکتی هست که در این زمینه فعالیت می کند ، از استانداردهای این روش هم بفرمائید؟

 بله هستم. بازی های جدی انواع مختلفی دارند ولی شرکت لگو در ان زمینه پیشرو بوده است. سایر روش ها شامل بداهه، بازیهای حرکتی و بازی های کاغذی می باشند.

این بازی ها یک روش مشخص کلی دارند ولی استاندارد ندارند چون بازی یعنی خلاقیت و استانداردسازی خلاقیت را می کشد.

بسیار جالب است بدانم این موضوع  اساسا چه کارکردی دارد ، یعنی قرار است این روش چه مشکلاتی را از دوش مدیران سازمان بردارد؟

از بازی های جدی برای ارزیابی، حل مسئله و توسعه در سه سطح فردی، تیمی و سازمانی استفاده می شود. از این روش می توان در زمینه های استراتژی، فرهنگ، نوآوری، تغییر، رهبری، ساختار، خوشحالی، استعدادیابی، تیم سازی و تاب آوری بهره گرفت

و این اهداف با چه کارکردهایی محقق شود در مورد روش ها و انواع مختلف بازی ها و ابزارها بفرمائید.

بازی های جدی به سه دسته تقسیم می شوند: بازی های بسته که بصورت بورد گیم هستند، بازی های باز که از اول تا اخر ساختنی هستند و بازیهای نیمه باز که هم در آن از بورد گیم استفاده می شود و هم ساختنی هستند.

و آنگاه نتایج مورد انتظار را چطور می توان ارزیابی نمود.

بازده کارگاه ها بصورت تعریف انواع پروژه های تغییر فردی، تیمی و سازمانی خواهد بود که مثل هر برنامه دیگری شاخص عملکرد و مسئول دارد و قابل اندازه گیری است.

در مقایسه با روش های آموزش به نوعی کلاسیک مانند  ارائه محتوا و مستندات چه تفاوتهایی وجود دارد مثلا روش که غیر رسمی است و نتایج که ممکن است بهتر باشد

 در روش بازی های جدی افراد در محیطی امن با آزادی کامل در فعالیتها شرکت می کنند فقط شنونده نیستند خودشان باید محتوا برای تصمیم گیری تولید کنند. بازی های جدی مکمل آموزش های کلاسیک هستند و به اجرایی کردن آنها کمک می کنند.

از نظر میزان فراگیری در سطح جهان چقدر این روش رایج شده ، بیشتر در چه کشورهایی استقبال شده است

الان بیش از 10 سال است که استفاده از روش های بازی جدی لگو در جهان شتاب زیادی گرفته است. از میان شرکتهای برتر دنیا شرکتی نیست که از این روش ها برای حل مسئله استفاده نکرده باشد.

برای مربی رسمی شدن چه کارهایی باید کرد ؟

می تونید در دوره هایی که در سطح جهان برگزار می شود براحتی شرکت کنید. البته قبل از شرکت در دوره باید فرد با تجربه ای در حوزه تخصصی خود باشید. چون این دوره ها اوپن سورس هستند و فقط روش را توضیح می دهند. خودتان بعدا باید متناسب با حوزه تخصصی تان موردسازی کنید.

شما دوره تربیت کوچ هم در برنامه دارید ؟

بله دارم. اگر شرکتی مایل بود بطور اختصاصی برگزار می کنم. البته دوره من روشی است که خودم از ترکیب روش های متفاوت بازی های جدی درست کردم.

بازخورد سازمانها از برگزاری این دوره ها در داخل کشور چطور بوده ، آیا مدیران حاضر می شوند یک سری لگو که اسباب بازی کودکان محسوب می شوند را برای آموزش کارکنان و مدیران به سازمان بیاورند منظورم این است اساسا مدیران سازمان ها این روش را جدی می گیرند یا مقاومتهایی هم در این زمینه وجود دارد.

شرکتها اول سوپرایز می شوند ولی همگی فیدبک مثبتی داشته اند. مدیرانی که در کارگاه هاشرکت کرده اند هیچ مقاومتی در زمینه استاده از لگو از خود نشان نداده اند.

در حین آموزش تجربه جالبی برایتان پیش آمده است ؟ با مخاطبان در میان گذارید

خیلی زیاد. تقریبا در چشم همه کسانی که برای اولین بار از لگو در بازی های مدیریتی استفاده می کنند یک حس سردرگمی دیده می شود که چطور می شود با لگو این همه کارهای بدرد بخور انجام داد ولی بعد از 15 دقیقه رفتار طبیعی از خود نشان می دهند.

چه توصیه ای دارید برای مدیران و اغلب مدیران آموزش که برنامه های آموزشی را برای سازمان ها مدون می کنند

اگر شرکتی دنبال حل مسائل پیچیده و توانمندسازی مدیران خود برای انجام کارهای بزرگ است باید حتما روی بکارگیری کارگاه های بازی جدی لگو سرمایه گذاری جدی کند. 

آیا این روش می تواند برای کودکان بعنوان یک بازی جدی بکار گرفته شود منظورم این است که آیا می توان بازیهای هدفمندی به این روش طراحی کرد تا رفتارهایی که در آینده برای کودکان مفید خواهد بود تقویت شود.

برای کودکان دبستانی می توان از روش “لگو آموزشی” استفاده کرد که خود یک روش دیگر است. اما برای دانش آموزان سال آخر دبیرستان که می خواهند وارد بازار کار شوند بسیار مفید است. از بازی های جدی لگو می توان برای توسعه مهارت های لازم برای ورود موفق به بازار کار و کارآفرینی استفاده کرد.

چه پیش بینی از وضعیت آتی فرایندهای آموزش دارید ، چه توصیه ای برای افراد ، والدین ، مدیران دارید

بازی های جدی را جدی بگیرند. اینجا جایی است که افراد می توانند از تمامی توانایی های ذهن خود که در سمت راست مغز آنها نهفته شده و کمتر مورد استفاده قرار می گیرد بیشتر بهره بگیرند.

آقای دکتر ضمن سپاس از جنابعالی که وقتتان را در اختیار مدیرنامه قرار دادید ، اگر نکته ای از قلم افتاد و دوست دارید در مورد آن موضوع صحبتی بفرمائید ما در خدمتتان هستیم

ممنون از شما که چنین فرصتی را برای ارتباط با علاقمندان در اختیار من قرار دادید.