آشنایی با نقش مدیریت محصول و مدیر محصول [مهدی صالح‌زاده]

“مدیرمحصول” به تازگی در بین استارت‌آپ‌ها خیلی پرطرفدار شده و مدیرمحصول نقش کلیدی در بین آنها بازی می‌کند؛ او مسئولیت موفقیت در تمام چرخه عمر محصول رو دارد؛ واژه مدیریت بخاطر مسئولیتی که رو دوش مدیرمحصول برای این سمت انتخاب شده است

در دنیای تکنولوژی مدیر محصول نقش پررنگی برای تولید محصولی متناسب با بازار دارد، او مسئول استراتژی، نقشه راه و تعریف ویژگی برای محصول است. همچنین می‌تواند شامل مسئولیت های بازاریابی، مارکتینگ محصول و پیش بینی و سود و زیان (P&L) باشد.

تعریف مدیر محصول در هر سازمانی متناسب به آن سازمان تعریف میشود وبا توجه به نو بودن این نقش قرائت‌های مختلف و تفاسیرمختلفی ارائه میشود، ولی بطور خلاصه مدیر محصول کسی هست که سعی می‌کند محصولی بسازد که کاربر دوست داشته باشد و این دوست‌داشتن محصول باعث بشود تا سازمان هم به سود برسد.

مهم‌ترین فعالیتهای مدیرمحصول از استراتژیک تا تاکتیکی و شامل موارد زیر است:

تنظیم و تدوین چشم‌انداز و استراتژی محصول که متفاوت باشد و بر اساس خواسته‌های مشتری ارزش بی‌نظیری را ارائه بدهد. این موضوع شامل تعریف پرسونا، تحلیل بازار و شرایط رقابتی میشود.

برنامه‌ریزی برای هرآنچه که تیم محصول ارائه می‌دهد و تعریف جدول زمان‌بندی یا نقشه راه (ROAD MAP) انتشار محصول که خودش شامل اولویت‌بندی، ایجاد برنامه انتشار، دریافت بازخورد و نحوه اجرای و عملی کردن ایده‌ها می باشد.

رهبری عملکردی متقابل و متقاعد کردن افراد که مهم‌ترین آنها بین تیم‌های فنی و برنامه‌نویس‌ها، پشتیبانی، فروش و بازاریابی می باشد؛ نقشه راه محصول و آگاهی همه افراد می‌تواند به این موضوع خیلی کمک کند.

مدیران محصول همه‌ی این کارها را از طریق هدایت و تعامل و رهبری افراد و عملکردها در سراسر سازمانشان انجام می‌دهند؛ اگرچه اغلب تنها قدرت رسمی آنها، توانایی در متقاعدکردن دیگران به پشتیبانی از ایده‌هایشان است.

مسئولیت‌های مدیر محصول چیست؟

همانطور که گفتیم اسم مدیرمحصول و همراه شدن کلمه مدیر در کنار محصول بیشتر به خاطر بار مسئولیت در سطح مدیرانمی باشد ، اما این مسئولیت‌ها عموما شامل چه چیزهایی می باشد ؟

برخی از مسئولیت‌های اصلی مدیرمحصول هست که در اکثر نقش‌های مدیران محصول بصورت مشترک دیده میشود، بیشتر اوقات مدیرمحصول مسئول درک نیازهای مشتری، تعریف و اولویت‌بندی ویژگی‌ها و سپس همکاری و تعامل با تیم فنی و برنامه‌نویسان برای ساخت آنها می باشد.

تعریف استراتژی و تعیین نقشه‌راه (تو شروع کار) توسط مدیرمحصول انجام میشود، اغلب ارائه محصول به بازار هم به عنوان کار بیرونی مدیرمحصول هست.

مسئولیت‌های مدیریت محصول شامل مسئولیت‌های بازاریابی محصول مثل برندینگ و تبلیغات، ارتباط با مشتری، راه‌اندازی محصولات جدید، روابط عمومی و رویداد‌ها هم بشود که با توجه به نوع محصول گاهاً توسط یک یا دونفر یا گروهی از مدیران محصول که با هم از نزدیک در تعامل و همکاری هستند انجام میشود.

مسئولیت‌ها و کارهای مربوط به استراتژی و تعریف محصول:

• تهیه استراتژی و چشم انداز
• مصاحبه با مشتری(ها)
• تعریف ویژگی‌ها و الزامات محصول
• ساخت نقشه راه محصول
• مدیریت انتشار محصول
• تعامل با تیم فنی برای ساخت محصول
• آموزش فروش و پشتیبانی

مسئولیت‌ها و کارهای مربوط به بازاریابی محصول و ورود به بازار:

• ایجاد تمایز رقابتی
• موقعیت و پیام محصول
• نامگذاری و برندینگ محصول
• ارتباط و تعامل با مشتری
• لانچ و راه اندازی محصول
• تحلیل محصول در چرخه عمرش

نقش مدیرمحصول چیست؟

همانطور که گفته شد مدیران محصول وظیفه هدایت و موفقیت یک محصول و همچنین هدایت تیم فنی و بهبود آن را برعهده دارند.

مدیرمحصول ؛ نقش مهم سازمانی (به خصوص در شرکت‌های فناوری) می باشد که استراتژی، نقشه راه و ویژگی‌های یک محصول را ایجاد می‌کند؛ حتی با توجه فرهنگ و ساختار سازمانی وظایف مدیرمحصول میتواند شامل مسئولیت‌های بازاریابی، پیش‌بینی سود و زیان هم باشد.

مدیران محصول برای کمک به رهبری سازمان و تصمیم‌گیری، استراتژی محصول را ارائه می‌کنند. آنها غالبا شرایط بازار و رقابت را تجزیه و تحلیل می‌کنند، چشم‌انداز محصول را تعریف و تفکیک می‌کنند و براساس تقاضای مشتری و بازار ارزش منحصر به فردی را ارائه میدهند. همچنین فعالیت‌های بسیاری از استراتژیک تاکتیکی گرفته تا تعامل و رهبری برای تیم‌های فنی، و بازاریابی، فروش و پشتیبانی رو شامل میشود.

استراتژی

مدیرمحصول وظیفه تنظیم چشم‌اندازواستراتژی محصول رو دارد، وظیفه آنها این است که به‌ وضوح ارزش تجاری را برای تیم محصول بیان کنند تا هدف اصلی محصول یا عرضه محصول جدید را درک کنند.

مدیرمحصول بهترین کسی است که میتواند دلیل، زمان و “چرایی” محصول مورد نظر را به ذینفعانش ارائه و با همکاری تیم‌های فنی نحوه “چگونگی” رسیدن به هدف را تعریف کنند.

پاسخ به چرایی محصول و چگونگی رسیدن به محصول، اصلی‌ترین نقش مدیرمحصول است.

انتشار

مدیران محصول باید آنچه که تیمشان تحویل می‌دهد و زمان‌بندی اجرای آن را برنامه‌ریزی کنند؛ معمولا مدیرمحصول وظیفه تعیین فرآیند انتشاروهماهنگی کلیه فعالیت‌های مورد نیاز برای ورود محصول به بازار را دارد، این وظیفه شامل پر کردن شکاف‌های عملکردی موجود در شرکت و تراز کردن همه تیم‌های درگیرازجمله بازاریابی، فروش و پشتیبانی مشتری میشود.

ایده

همه شرکت‌ها ایده‌های بهتری میخواهند اما معمولا مدیریت و اولویت‌بندی آنها خیلی سخت است، مدیران محصولات صاحب فرآیند خلق ایده، اصلاح و تولید ایده‌های جدید هستند؛ آنها هستند که تعیین می‌کنند کدام ایده‌ها تبدیل به ویژگی یا فیچر(FEATURE) بشوند تا استراتژی محصول رو به جلو حرکت بدهند

مدیران محصول باید ایده‌هایی را انتخاب کنند که محصول را به اهداف کلیدی برسانند، برای این کار آنها سعی میکنند که بصورت مداوم نظرات و بازخورد‌های و درخواست ذینفعان را جمع کنند تا بتوانند در فرآیند برنامه‌ریزی محصولات دخیل کنند و بعد از آن مدیران محصول آن ایده‌ها رو با مشتریان، شرکا و اعضای تیم داخلی ارائه دهند

امکانات

مدیرمحصولات با رده‌بندی و اولویت‌بندی ویژگی‌ها برای اهداف و ابتکارات استراتژیک همواره تلاش می‌کنند تا بهترین خروجی را برای مشتریان فراهم کنند و این خودش مستلزم اتخاذ تصمیمات دشواری هستش که ویژگی‌های جدید به مشتریان و تجارت ارائه میدهد.

مدیرمحصول همچنین وظیفه تعیین الزامات و باید‌های مربوط به هر ویژگی و تجربه کاربر مورد نظر را برعهده دارد؛ معمولا مدیران محصول با تیم فنی همکاری و تعامل نزدیکی دارند تا مطمئن بشوند که تیم‌ها تمام اطلاعات مورد نیازشان را برای ارائه محصول کامل به بازار دارند.

محصولات موفق وقتی ساخته میشوند و مورد قبول مشتری قرارمی‌گیرند که گروهی ازاعضای تیم متعهد، متمرکز و پرشورماموریت خودشان را به بهترین شکل ممکن انجام بدهند.

پیش نیاز این موفقیت یک مدیرمحصول قدرتمند می باشد که احساس مسئولیت عمیق درمورد نقش خود و مدیریت مواردی که بالا تعریف داشته باشد.